Ingezonden: Nog iets over de slavenhutjes

Het is inmiddels wel bekend dat de slavenhutjes gebouwd in 1850 bij de zoutpannen in het zuiden een poging zijn geweest van het gouvernement om toe te dekken dat de behandeling van de tot slaaf gemaakte mensen mensonterend was.

Het zijn er immers rond de 30, geschikt voor 60 mensen, terwijl er honderden tot slaaf gemaakten tegelijk in de pannen werkten. De andere paar honderd mensen sliepen net als in de ruim 200 jaar daarvoor nog steeds in de openlucht of in zelfgebouwde hutten. Niemand vertelt overigens wie die hutjes gebouwd heeft. Ik durf de stelling wel aan dat het de tot slaaf gemaakten zelf zijn geweest!

De hutjes hebben de status van monument maar er zijn wel een paar dingen aan de hand met die monumentjes. Allereerst: ze zijn in de loop van de jaren tijdens restauraties steeds wat hoger geworden. Op de zwart/wit foto met de twee heren, waarschijnlijk gemaakt in de jaren 1950, is te zien dat de nok van het hutje naar schatting zo’n 50 centimeter uitsteekt boven het hoofd van de heer die het dichtst bij staat. Op de kleurenfoto met de Koninklijke familie en Bòi Antoin is te zien dat de nok van de hut misschien wel een meter boven Bòi uitsteekt.

Verder kunnen we aan de oude foto zien dat de hutjes zijn opgetrokken uit koraalstenen. De gerestaureerde hutjes zijn gebouwd met betonblokken. De blokken waarmee tegenwoordig vrijwel alle huizen op Bonaire zijn gebouwd. Ook de vloer van de hutten bestaat tegenwoordig uit beton. Rond 1850 bestond de vloer uit zand en leem of uit platte stenen met zand er tussen.

De muren van de huidige hutjes zijn aangesmeerd met mortel, een mengsel van cement en zand. Beton en cement waren in de negentiende eeuw niet beschikbaar op Bonaire en worden pas sinds het begin van de jaren 1920 op het eiland gebruikt. De muren van de originele hutjes werden waarschijnlijk aangesmeerd met een mengsel van leem, gras en mest. Of ze geschilderd waren is onbekend. De daken van de oorspronkelijke hutten bestonden waarschijnlijk uit sorghumstro. Tegenwoordig bestaan de daken uit zwarte dekplaten van een onbekend materiaal.

Er is dus vrijwel niets origineel aan de ‘gerestaureerde monumentale’ hutjes. De hoogte niet, de muren niet, de vloer niet en de daken niet. Eigenlijk zijn het nieuwe bouwsels en doen we alsof ze oud en origineel zijn. Het zijn ‘fake monuments’, nepmonumenten.

René Roders