Het Archief ontwaakt
Biedt hulp in de zoektocht naar voorouders
Voor de meeste mensen van Curaçao geldt nog steeds dat hen de ontmoeting met voorouders is ontnomen, daarom heeft Serana Angelista een ‘gratis’ gids samengesteld die ondersteuning geeft in die zoektocht met de veel zeggende titel: ‘Het Archief ontwaakt’.
Het boek vol met tips voor het vinden van de Caribische voorouders zal begin september worden uitgebracht en op verschillende plekken ‘gratis’ aangeboden worden in de talen Nederlands en Papiaments. Nu is al bekend dat het boek vanaf september gratis beschikbaar zal zijn op Bonaire en Curaçao in de Nationale bibliotheek. In Nederland bij The Black Archives, het Haagse Nationaal Archief en de verschillende Wereld Musea (Amsterdam, Rotterdam, Berg en Dal en Leiden).
Initiatiefnemer, kunstenaar en ontwerper Serana Angelista werd zelf tijdens haar eigen stamboomonderzoek geconfronteerd met verschillende uitdagingen. Om dit proces te vergemakkelijken heeft zij allerlei niet-traditionele hulpmiddelen opgenomen in haar publicatie. De archieven van de trans-Atlantische handel in tot slaaf gemaakte mensen vormen het vertrekpunt waarna vervolgens aan de hand van vier verschillende invalshoeken alternatieve onderzoeksinstrumenten worden aangeboden waarbij het begrip ‘archief’ opnieuw wordt gedefinieerd. Zo kunnen locaties als potentiéle herinneringsmonumenten worden beschouwd en is het van belang om te erkennen dat er sprake is van een cultureel verlies. Terwijl soms ook verloren gewaande geschiedenis teruggehaald kan worden.
De vier verschillende invalshoeken zijn geformuleerd door onderzoeker en historicus Rowan van der Stelt, beeldend kunstenaar Avantia Damberg, curator Lusette Verboom en Serana Angelista zelf. De auteurs geven ieder vanuit hun eigen expertise, inzicht in wat zij belangrijk archiefmateriaal vinden.
Voor de gebruikers van de ‘gratis’ handreiking is het van belang te weten dat dit boek een startpunt is en helaas geen garantie biedt dat de voorouders ook daadwerkelijk gevonden zullen worden. Met het boek hoopt men te inspireren in het vinden van alternatieve mogelijkheden en een brede blik te geven op wat voorouderlijk erfgoed kan inhouden en betekenen.
Zo beschrijft Rowan van der Stelt in ‘Door en voorbij de archieven’ dat in de administratieve opslagplaatsen van de Nederlandse kolonisten de West- Afrikaanse mensen gedocumenteerd werden als ‘eigendom’ waarbij hun oorspronkelijke geboorteland, echte namen en stemmen werden gewist. Van de Stelt laat zien dat met verschillende onderzoek routes dit geheugenverlies aangevuld kan worden en biedt zo nieuwe manieren voor stamboomonderzoek aan.
Uiteraard kunnen de tips uit dit boek ook hulp bieden voor de bewoners van andere Caribische eilanden die onder het Nederlandse kolonialisme te maken hebben gekregen met slavernij.