Van Papiaments naar Nederlands: een moeilijke overgang

Veel Bonairiaanse studenten ervaren een echte cultuurshock wanneer ze naar Nederland verhuizen om te studeren. Velen onderschatten hoe groot de verschillen tussen Bonaire en Nederland zijn. Dit geldt overigens niet alleen voor Nederland; ook Bonairiaanse studenten in Amerika geven aan er moeite mee te hebben. Waar ze dan vaak moeite mee hebben, is de taal.

Wanneer je vanuit de middelbare school een hogere opleiding gaat volgen, is het bijna vanzelfsprekend dat dit moeilijker zal zijn. Echter, studenten uit de Caraïben hebben er sowieso meer moeite mee, aldus hoofddocent Studiesucces Jean-Marie Molina in een interview met Caribisch Netwerk. De Nederlandse media zijn al een tijdje bezorgd over het taalniveau van Nederlandse studenten door onder andere het ‘overmatige’ gebruik van Engels. Op Bonaire wordt ook veel Engels gesproken, al spreken de meesten thuis Spaans, Papiaments of een mix van diverse talen. Zelf sprak ik met mijn Papiaments- en Spaanstalige vrienden vooral Engels. Op school en thuis sprak in Nederlands, waar ik nooit moeite mee had tot ik hoger onderwijs ging volgen. Toen ik aan mijn huidige opleiding begon (een Nederlandstalige opleiding waarbij voornamelijk geschreven wordt), merkte ik pas een verschil. 

Ook buiten school om is er soms sprake van een taalbarrière. Nederlands jargon of straattaal kan moeilijk te begrijpen zijn voor degenen die het nog nooit hebben gehoord. “Ik ga aan van…” wat betekent dat iemand ergens door wordt geïnspireerd of er enthousiast van wordt, had ik voor mijn verhuizing nog nooit gehoord. Dat was aanvankelijk erg verwarrend, al voelde ik me iets beter toen ik merkte dat mensen uit Amsterdam en Limburg dergelijke miscommunicaties ook vaak meemaken. Het is dan ook belangrijk te onthouden dat niet alleen Bonairiaanse studenten in Nederland deze ervaring hebben. Het is een volkomen normaal fenomeen. Zelfs kinderen die thuis Nederlands spreken en toch lang op Bonaire hebben gewoond (zoals ikzelf), kunnen er moeite mee hebben. Studenten die op Bonaire veel Engels spraken en nu in Amerika wonen, geven ook aan moeite te hebben met Engels, omdat dingen in het basisvak Engels nog nooit aan bod waren gekomen op het Liseo. Het blijft belangrijk om consistent Nederlandse les te hebben, dan wordt het wel makkelijker voor degenen die in Nederland verder willen studeren. In mijn middelbare schooljaren was de les, vanwege onder andere corona, niet altijd consistent. Daarbij helpt oefenen in het echte leven, door de taal te praten, enorm. Dit geldt voor alle talen, zelf had ik meer willen oefenen met Papiaments. Internationale studenten hebben al veel op hun bord, veel waar ze zich niet op kunnen voorbereiden. Hier hoeft de taal niet aan bij te dragen.